بررسی پایداری عملکرد و فعالیت های آنتی -اکسیدانی گندم تتراپلوئید تحت تنش شوری

شوری یکی از مهم ترین تنش های غیرزنده محدود کننده رشد و تولید محصولات زراعی است. از راهکارهای موثر برای مقابله با آن، تولید و معرفی ارقام پرمحصول و مقاوم به شوری است. به منظور شناسایی و معرفی بهترین ژنوتیپ ها از لحاظ مقاومت و عملکرد ، 18 ژنوتیپ گندم تتراپلوئید در سال زراعی 91-90 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در منطقه باجگاه مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایشی به صورت فاکتوریل در بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل ژنوتیپ (18ژنوتیپ گندم تتراپلوئید) و فاکتور دوم سطوح شوری (پنج سطح 0، 50، 100، 150، 200 میلی مولار کلرید سدیم) بود. تنش شوری به طور جداگانه هم در مرحله جوانه زنی و هم در مرحله رویشی (55 روز بعد از کاشت در مرحله پنچه زنی) صورت گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که سطوح مختلف تنش شوری باعث کاهش معنی دار بسیاری از صفات مورد مطالعه هم در مرحله جوانه زنی و هم در مرحله رشد رویشی گردید. ژنوتیپ های شماره سیمیت 705 و 715 مقاوم ترین ژنوتیپ ها در مرحله جوانه زنی بودند و در سطوح بالای شوری از سرعت و درصد جوانه زنی بالایی برخوردار بودند. با استفاده از معیارهای بیوشیمیایی و محاسبه شاخص های تنش و بررسی همبستگی آنها با عملکرد، ژنوتیپ های سیمیت و d-81-13 به عنوان ژنوتیپ های مقاوم برگزیده شدند. نتایج رگرسیون نشان داد که شاخص برداشت بیشترین تاثیر را بر روی عملکرد دانه دارد که از آن می توان در جهت انتخاب لاین های برتر استفاده نمود. عملکرد دانه نسبت به بقیه صفات از وراثت-پذیری کمتری برخوردار بود که در انتخاب مستقیم ژنوتیپ هایی با عملکرد دانه بالا نمی تواند اثر مطلوبی داشته باشد، اما با توجه به وراثت پذیری بالا و نقش تاثیر گذار برخی از اجزای عملکرد بر عملکرد دانه می توان از آنها به عنوان شاخص انتخاب برای بهبود عملکرد دانه استفاده کرد.